Betonie - Stachys officinalis (Betonia officinalis)
Lipbloemenfamilie - Lamiaceae
Bijenplant, hommelplant, (drachtplant), vlinderplant.
Een overblijvende (vaste) plant
Bloeiperiode: juni - augustus
Bloem: paars, bloeiwijze een aar, bloemstengels lang tot zeer lang, onvertakt en kort en zacht behaard
Blad: donkergroen en glanzend, langwerpig tot langwerpig-eirond, 4 tot 10 cm lang en met een hartvormige voet, bladoppervlak netvormig gerimpeld en bladrand gekarteld; de onderste (rozet) bladeren lang gesteeld, de bovenste kort gesteeld of zittend
Vrucht: een splitvrucht
Overige:
Hoogte: 0,3-0,8 m
 
 
Milieu en groeiplaats: vochtige tot iets droge, schrale, kalkhoudende tot neutrale zandige tot lemige bodems; voornamelijk op grazige plaatsen langs bossen en struweel, in kalk grasland; in buitenland vaak in bermen en taluds van holle wegen; zonnig-licht beschaduwd.
Verspreiding in Nederland: zeer zeldzaam in Zuid-Limburg
Toepassing: tuinen.
Beheer: als vaste plant beheren.
Wilde solitaire bijen:
  Grote wolbij Anthidium manicatum  
  Andoornbij Anthophra furcata  
Dracht: nectar en stuifmeel. Indicatie voor dracht: code 1.
 
Platen -Betonie (bron links: Flora Batavia Jan Kops et al.; rechts: Carl Axel Magnus Lindman: Bilder ur Nordens Flora)
 
Bloeiwijze
 
Bloem
 
Bladeren
 
Fragment bermvegetatie in Frankrijk
 
Betonie met kalimeris incisa op de achtergrond
 
 
Aardhommel -
 
Aardhommel wordt aangevallen door een mannetje van de grote wolbij
 
Grote wolbij (m)
 
Andoornbij
 
Andoornbij
 
Citroenvlinder -
 
Koolwitje -
 
 
Dikkopje
 
Atalanta