bijen langs maisakkers

Bijen langs maïsakkers (waarnemingen 2013-2016)

Op het gebied van biodiversiteit en milieu hebben maïsakkers een niet al te beste naam. Op deze website zijn al veel voorbeelden gegeven van bloemrijke natuurlijke vegetaties langs maïsakkers. De vraag is nu wat levert dat op voor bijvoorbeeld wilde bijen en vlinders. In de eerste helft van augustus 2013 zijn terloops, tijdens werkzaamheden en fietstochten enkele steekproeven genomen. De resultaten van 2013 zijn niet spectaculair maar zeer zeker de moeite van het vermelden waard. Op 23 juli 2016 deed ik hetzelfde op andere locaties in de Gelderse Vallei in de omgeving van Veenendaal. Dit keer werden ook sterk gespecialiseerde bijen waargenomen. De plekken die zijn bezocht maken officieel geen deel uit van de akker, maar liggen er pal naast.

Er is meer mogelijk dan we denken

Dit overzicht laat zien dat er ook langs maïsakkers meer mogelijk is dan men doorgaans denkt. Als er een rand van 3 m zou zijn waarin geen chemische onkruidbestrijding en zware bemesting plaatsvindt, zouden ook maïsakkers kunnen bijdragen aan de biodiversiteit van het landschap. Honingbijen foerageren al jaren lang op maïsakkers; een bloemrijkere (om)rand(ing) zou ook voor wilde bijen zinvol zijn.
Grote delen van ons land worden gedomineerd door maïsakkers. Vaak denkt men dat het zinloos is om in zulke gebieden ecologische beheer uit te voeren. Bovenstaande voorbeelden laten zien dat er kansen zijn voor meer biodiversiteit. Voor wilde bijen, maar ook voor veel andere insecten zoals vlinders lijkt een combinatie van 'stabiele' bloemrijke akkerranden en andere landschapselementen zoals bermen, taluds van watergangen en randen van houtige begroeiingen het meest kansrijk. Toch is het vaak weinig zinvol om speciaal voor wilde bijen akkerranden als een omlijsting van akkers aan te leggen ,die niet aansluiten bij andere groene landschapselementen.

---

Overzicht van de waargenomen wilde bijen (foto's)

Sterk gespecialiseerd: kattenstaartdikpoot ( in het verleden tussen aardappelakkers ook talrijk klokjesdikpoot), gewone slobkousbij.

Gespecialiseerd op composieten: kleine roetbij, kruiskruidbij, pluimvoetbij tronkenbij, wormkruidbij.

Niet gespecialiseerd: grasbij, gewone geurgroefbij, roodpootgroefbij, grote bladsnijder, tuinbladsnijder, aardhommel, weidehommel, steenhommel, akkerhommel.

Vinders (foto's)

Dagpauwoog, distelvlinder, dikkopjes, icarusblauwtje, kleine vuurvlinder, kleine vos, landkaartje, bruinzandoogje, bontzandoogje, koolwitjes.

Voorbeelden van bermen langs akkerranden Gelderse vallei

(23 juli 2016) (gebied tussen Rhenen, Wageningen, Ede en Veenendaal

In de bermen in Snijdersteeg zijn in de laatste jaren gewone wederik en grote kattenstaart sterk toegenomen. grote kattenstaart groeit langs de rand van het mais, gewone wederik vooral in de berm. Op verschillende plekken is kattenstaartdikpoot waargenomen en gefotografeerd. Grote bladsnijder en tuinbladsnijder waren ook te zien op grote kattenstaart. In drie bermen met grote wederik is de gewone slobkousbij waargenomen en gefotografeerd: langs de Snijdersteeg, Weteringsteeg en de Maatsteeg. In totaal zijn tientallen slobkousbijen waargenomen. Op grote kattenstaart vlogen distelvlinder, Atalanta, zandoogjes en dikkopjes.

Snijdersteeg: (23 juli 2016) Berm en greppel langs de maïsakkerrand: op kattenstaart komt kattenstaartdikpootbij in aantal voor; op grote wederik gewone slobkousbij. Op grote kattenstaart zijn ook behangersbijen (grote bladsnijder en tuinbladsnijder) waargenomen. Verder ook vlinders: zandoogjes, dikkopjes, atalanta en distelvlinder.

Een overzicht vanuit de greppel

Greppel en berm Weteringsteeg: (23 juli 2016) 10 tot 20 slopkousbijen zijn hier waargenomen

Fragment greppelkanten

Maatsteeg. (23 juli 2016) Een berm langs intensief hooiland. Zulke plekken komen langs de hele weg (Veenendaal-Wageningen) voor. Gewone slobkousbij is in verschillende bermgedeelten waargenomen.

Akkerrand Scherpenzeel (8aug 3013)

Langs een zeer smalle grasstrook langs de maïsakker kwam op gewoon biggenkruid de kleine roetbij talrijk voor. Verder ook tronkenbij en pluimvoetbij, dikkopjes en zandoogjes.

Akkerrand Ede driesprong (10 aug 2013)

Langs de maïsakker bij de Driespong bij Ede werden wormkruidbij, kruiskruidzandbij, gewone geurgroefbij waargenomen.

Fragment

Akkerrand Ede langs de dwarsweg (11 aug 2013)

De akkerrand langs de dwarsweg bij Ede is al een aantal jaren bloemenrijk. Hier zijn waargenomen: wormkruidbij, kruiskruidzandbij, groefbij, roetbij, weidehommel, bijenwolf, icarusblauwtje, distelvlinder

Akkerrand Ede langs de Dwarsweg

Emminkhuizerberg (16 aug 2013)

De randen van de Emminkhuizerberg bevatten weinig bloemrijke vegetaties, maar op de plekken waar het voorkomt, komen ook wilde bijen en vlinders voor: kruiskruidzandbij, wormkruidbij, roodpootgroefbij, steenhommel, vuurvlinder, landkaartje.

Emminkhuizerberg

Akkerranden Plassteeg Wageningen (14 aug 2013; geen foto's)

De akkerranden aan de Plassteeg bestaan al een aantal jaren (4?); zijn aanvankelijk ingezaaid, maar van de ingezaaide soorten zijn er nog weinig overgebleven. De waargenomen bijensoorten zijn: wormkruidbij, kruiskruidzandbij, groefbijen, hommels; vlinders: kleine vos, kleine vuurvlinder, bont zandoogje.

Waterschap Hunze en Aa's (1aug 2013; geen foto's)

Langs de watergang Harkstede werden relatief veel vlinders gezien (onder meer zandoogjes, dikkopjes en dagpauwogen en enkele icarusblauwtjes; verder ook wilde bijen: grasbij, pluimvoetbij, kleine roetbij en verschillende groefbijen. De bijen kwamen in hoofdzaak voor op het werkpad naast de maïsakker. De bijen vlogen daar op gewoon biggenkruid en klein streepzaad.

Terug

Overzicht van de waargenomen wilde solitaire bijen

Kattenstaartdikpoot (gefotografeerd in de Snijdersteeg)