|
Zwart-rosse zandbij
Andrena clarkella |
| Zwarte en zwart behaarde bijen met een bruinrood behaard borststuk en achter schenen. Lengte: vr 12-15, m 10-12 mm |
| Bijendrama op Vlieland ----- Lees meer |
|
| |
 |
|
| Grafiek en/of kaartje naar T.M.J .Peeters et al.. Waarneming.nl. en anderen.-- |
| Vrouwtje: bovenkant borststuk lang en dicht roestbruin behaard; achterlijf aan de bovenkant vrij dicht en lang afstaand behaard; scopa geelbruin; voorkant kop voornamelijk zwart behaard; fimbria zwartbruin; achterranden van de rugsegmenten breed neer gedrukt; lengte 12 -15 mm |
Mannetje: Kop grijswit behaard; bovenkant kop en borststuk bruiner behaard; achterlijf met afstaande bruin grijze tot geel grijze beharing; middenveld niet grof rimpelig; kaken lang en met gekruiste uiteinden; het 2e vlaglid even lang als het 3e en 4e samen; lengte 10-12 mm.
|
| Vliegperiode: begin maart tot half mei. In de zandgroeve Kwintelooyen bij Veenendaal vliegt de soort gewoonlijk rond 1maart met een temperatuur rond de 10°C. In de zon is de bodemtemperatuur vaak hoog genoeg om de vliegactiviteiten van de bijen te stimuleren, maar de luchttemperatuur is vaak te koud; de bijen stranden dan geregeld tijdens de vlucht. |
| Habitats: bos- en bosachtige begroeiingen met wilg op lichte minerale bodems, onder meer: zandgroeven, zandpaden in open bossen. Verder ook in de duinen buiten de zeereep (onder meer op vlieland zie Bijendrama op Vlieland). |
| Nesten: nestelen alleen of in kleine tot grote kolonies in zandige leemhoudende tot leemrijke bodem; meestal op open, onbegroeide plaatsen, maar ook in open korte grazige vegetaties en op plekken die gedeeltelijk met mos zijn begroeid; in de duinen ook in leemloos zand, maar dan wel op min of meer doorgewortelde plekken zoals in steilkantjes en randen van zandpaden. Vliegafstand wilgen t.o.v. de nesten ca. tot 300 m van het wilgen (maar misschien ook veel meer). |
Bloembezoek
Wilgen vooral boswilg, grauwe wilg en geoorde wilg (op kruipwilg op Vlieland); is op Vlieland (2013) verschillende keren op paardenbloem aangetroffen. Op zich is dat niet vreemd; meer gespecialiseerde bijen zoeken ook nectar op andere planten. Maar op Vlieland kan het ook verband houden met de extreme weersomstandigheden. |
| Voorkomen in Nederland: buiten de zeekleigebieden en de duinen (?) vrij algemeen. |
| Koekoeksbijen: Nomada leucophthalma (Vroege wespbij) |
| Beheer: In stand houden van open zandgrond en het behouden van wilgen; vooral boswilg is voor zaailingen (verjonging gebaat bij open gronden. |
| |
| Vrouwtje zwart-rosse zandbij; fimbria zwart; bij het gele streepje de neer gedrukte achterrand |
Terug |
|
 |
| |
| Een vrouwtje net uit het nest |
Terug |
|
 |
| |
| Een vrouwtje net uit het nest |
Terug |
|
|
| |
| Een vrouwtje zonnend op een eikenblad |
Terug |
|
 |
| |
| Een vrouwtje op zoek naar een nestplaats |
Terug |
|
|
| |
| Een vrouwte met stuifmeel |
Terug |
|
 |
| |
| Een vrouwtje op zoek naar een nest in open grasland |
Terug |
|
 |
| |
| Mannetje zwart-rosse zandbij |
Terug |
|
 |
| |
| Mannetje zwart-rosse zandbij |
Terug |
|
 |
| |
| Een habitat zwart-rosse zandbij: op deze plek komen 200-300 nesten voor |
Terug |
|
 |
| |
| Habitat: het habitat grenst aan de zandafgraving Kwintelooyen, waar veel wilgen voorkomen |
Terug |
|
|
| |
| Habitat: de zandafgraving en de nestplaatsen zijn afgescheiden door een voetpad |
Terug |
|
 |
| |
| Nesten: de gele sterretjes geven de nesten aan op een oppervlakte van ca 1,5x1,0 m |
Terug |
|
 |
| |
| Nesten: het grootste deel van de nesten zijn tussen het strooisel gemaakt. Omdat de plek op de wind ligt, is het meeste blad weggewaait; alleen de resten van de vruchten (eikels van de Amerikaanse eik) zijn te zien. |
Terug |
|
 |
| |
| Een nestingang van de zwart-rosse zandbij |
Terug |
|
|
| |
| Vrouwtje verlaat het nest |
Terug |
|
 |
| |
| Vrouwtje verlaat het nest |
Terug |
|
 |
| |
| Vrouwtje verlaat het nest |
Terug |
|
|
| |
| Een vrouwtje op zoek naar een nestplaats |
Terug |
|
 |
| |
| Het vrouwtje start met graven |
Terug |
|
|
| |
| Vrouwtje graaft een nest |
Terug |
|
 |
| |
| Een vrouwtje met stuifmeel opzoek naar het nest |
Terug |
|
 |
| |
| Een vrouwtje met stuifmeel bij de nestingang |
Terug |
|
 |
| |
| Paring met 3 mannetjes |
Terug |
|
 |
| |
| Vroege wespbij Nomada leucophthalma |
Terug |
|
 |
| |
| Vroege wespbij op de uitkijk |
Terug |
|
 |
| |
|
 |
| |
| Vroege wespbij verlaat een nest van zwart-rosse zandbij |
Terug |
|
 |
| |
| Vroege wespbij verlaat een nest van zwart-rosse zandbij |
Terug |
|
 |
| |
| Vroege wespbij verlaat een nest van zwart-rosse zandbij |
Terug |
|
 |
| |
| Vroege wespbij verlaat een nest van zwart-rosse zandbij |
Terug |
|
 |
| |
| Vroege wespbij verlaat een nest van zwart-rosse zandbij |
Terug |
|
 |
| |
|
| Zwart-rosse zandbij vliegt welliswaar al bij een lage temperatuur van 9-10 °, maar hij strand ook vaak. Hij moet zich onderweg vooral op de terug weg geregeld opwarmen. Als het door bewolking plotseling kouder wordt, kan die niet meer terug vliegen. Als dat wordt gevolgd door nachtvorst, zal hij het waarschijnlijk niet overleven. (24maart 2015; 10) |
 |
| |
 |
| |
 |
| |
| Een bij strand op de terugweg naar het nest op de jas van mijn vrouw |
 |
| |
 |
| |
 |
| --- |
In de voormalige zandafgraving Kwintelooyen is de megapopulatie van de zwart-rosse zandbij te danken aan intensieve recreatie variërend ban wandelen tot motercrossen. Wat je hier ook van vindt, het is wel een feit. (situatie 24 maart 2015) |
 |
 |
 |
| |
| Het geologisch monument wordt zeer intensief gebruikt, zowel door mensen als door wilde bijen |
 |
| |
 |
| |
